Bespreking van drie voordrachten gepresenteerd tijdens het Vlaams Congres voor Verkeersveiligheid, Gent, 22 mei 2012, over de SUN-landen (Sweden, United Kingdom en the Netherlands)

De drie landen scoren hoog inzake verkeersveiligheid. Iedereen moet daar de nodige lessen uit trekken!

Bron: Europese Unie

  1. Zweden

    • Bijhorende presentatie
    • Spreker: Dr Astrid Linder, The Swedish National Road and Transport Research Institute
    • Basis is Vision Zero: "Road Safety. Vision Zero on the move." (Trafikverket, Swedish Transport Aministration)
    • Historiek: Op 9 oktober 1997 werd de Road Traffic Safety Bill in het Zweeds Parlement met een grote meerderheid goedgekeurd, gefundeerd op "Vision Zero". Zo ontstond een volledig nieuwe denkwijze ten overstaan van de verkeersveiligheid.
    • Doel: De langetermijndoelstelling is dat niemand zal overlijden of zwaargewond raken binnen het Zweedse transportsysteem op de weg. Vroeger was het doel om ongevallen te voorkomen.
    • Vision Zero – een fundament voor verkeersveiligheid:
      • In 1997 stelde de Zweedse regering in haar beleid voorop dat elke dode of zwaargewonde in het verkeer als gevolg van een menselijke fout, ontoelaatbaar is.
      • Mensen maken fouten. Het transportsysteem moet daarom zo ontworpen zijn dat de gevolgen van de onvermijdelijke ongevallen zoveel mogelijk beperkt blijven.
      • Vision Zero verwacht van alle betrokken partijen dat ze hun verantwoordelijkheid nemen. Vision Zero baseert zich op de concepten van veilige wegen, veilige auto’s en veilige weggebruikers.
    • Gedeelde aansprakelijkheid:
      • In het verleden lag de verantwoordelijkheid vooral bij de weggebruiker.
      • In Vision Zero delen de weggebruikers de verantwoordelijkheid met de systeemontwerpers.
      • Systeemontwerpers zijn verantwoordelijk voor het ontwerp, beheer en gebruik van het wegvervoersysteem en zijn daarom aansprakelijk voor het niveau van veiligheid in het hele systeem.
      • Weggebruikers zijn verantwoordelijk voor het volgen van de regels die de systeemontwerpers opstelden voor het gebruik van het wegvervoersysteem.
      • Als de gebruikers zich niet aan de regels houden door een gebrek aan kennis, aanvaarding of bekwaamheid, zijn de systeemontwerpers verplicht de nodige stappen te ondernemen om dodelijke slachtoffers en zwaargewonden te voorkomen.
    • Gedeelde visie:
      • Auto: industrie
      • Weg: overheidsorganisaties
      • Weggebruiker: maatschappij
    • Risico op fatale letsels voor voetgangers bij aanrijding met een auto:
      • Ongeveer 90% van de voetgangers overleeft een aanrijding met een auto die aan 30 km/u rijdt.
      • Minder dan 20% van de voetgangers overleeft een aanrijding met een auto die aan 50 km/u rijdt.
    • Bedreigingen, snelheid en hoogte:

      Snelheid en hoogte staan met elkaar in overeenstemming. We vertonen een tekort aan vermogen om de risico’s van het verkeer aan te voelen. We kunnen begrijpen dat een frontale botsing aan hoge snelheid een ernstige gebeurtenis is maar we ervaren het niet als een bedreiging. Daarentegen hebben mensen een natuurlijk respect voor hoogtes. Indien de kinetische energie (afhankelijk van de snelheid v) wordt voorgesteld als potentiële energie (afhankelijk van de hoogte), - gebruik makend van het energiebehoud - wijzigt onze ervaring. (Formule: h = v2/(2g))

      Snelheid is zo belangrijk omdat de snelheid van een voertuig invloed heeft op:

      • de waarschijnlijkheid van een ongeval
      • de ernst van het letsel

      De maximumsnelheid is afhankelijk van volgende omstandigheden.

      • Locaties waar het verkeer zich mengt met fietsers en voetgangers: max. 30 km/u
      • Locaties waar auto's elkaar kunnen kruisen (mogelijkheid op een zijdelingse aanrijding): max. 50 km/u.
      • Locaties waar auto's frontaal kunnen botsen: max. 70 km/u.

    • Ongevallenanalyse: Diepteonderzoek is heel nuttig om de juiste omstandigheden en de oorzaken van de ongevallen te leren kennen en om de juiste maatregelen te kunnen nemen.
  2. Meer informatie kan men vinden op de boven vermelde brochure 'Vision Zero' en in de presentatie van dr. Astrid Linder.

    Source: Tweet van Brooklyn Spoke @BrooklynSpoke, 6 november 2015."This is Vision Zero."

  3. Nederland

    • Bijhorende presentatie
    • Spreker: Dr Letty Aarts, Stichting Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid (SWOV)
    • Basis is 'Fred Wegman, Letty Aarts, "Door met Duurzaam Veilig. Nationale Verkeersveiligheidsverkenning voor de jaren 2005-2020" SWOV, 2005'.
    • Historiek: Het is een actualisatie van de Duurzaam Veilig-visie. Aan dit boek hebben velen meegeschreven.
    • Doel:
      • voorkomen van ernstige ongevallen
      • verminderen van de kans op ernstig letsel indien ongeval onvermijdbaar is.
    • Oorzaken
      • Mens: 63 – 95%
      • Infrastructuur: 12 - 46%
      • Voertuig: 4 - 25%
    • Duurzaam Veilig – de mens als maat der dingen:
      • We maken allen fouten
      • We houden ons niet altijd aan de regels.
      • We zijn kwetsbaar.
    • Integrale proactieve aanpak
      • Mens: goed getraind en geïnformeerd; gedrag controleren waar nodig.
      • Infrastructuur: Ontwerp sluit aan bij menselijke capaciteiten en beperkingen
      • Voertuig: ondersteunen van de rijtaak; biedt bescherming.
      • Systeemaanpak: voorkomen van latente fouten. Onveilige acties minder afhankelijk van onveilige keuzen van weggebruikers.
    • Uitgangspunten: 5 veiligheidsprincipes
      1. Functionaliteit van wegen
      2. Homogeniteit van massa's en/of snelheid en richting
      3. Herkenbaarheid van de vormgeving van de weg en voorspelbaarheid van wegverloop en van gedrag van weggebruikers.
      4. Statusonderkenning door de verkeersdeelnemer
      5. Vergevingsgezindheid van de omgeving en van de weggebruikers onderling
    • 1. Functionaliteit van wegen
      • Stroomwegen (SW): Verkeer moet kunnen stromen
      • Gebiedsontsluitingswegen (GOW): Verbinding leggen tussen SW en ETW
      • Erftoegangswegen (ETW): Toegang bieden tot bestemmingen
    • 2. Homogeniteit
      • Preventie van conflicten bij hoge snelheid
        • Scheiden van voertuigen die verschillen in massa en/of snelheid: fietspaden en trottoirs
        • Tegengestelde rijrichting: fysieke scheiding
      • Conflicten onvermijdbaar? Reduceer snelheid!
        • Lage snelheidslimiet
        • Snelheidsreductie op kruispunten
          • Rotondes
          • Plateaus
      • Veilige snelheden
        • Waar snelverkeer mengt met fietsers/voetgangers: max. 30 km/uur
        • Waar personenauto’s elkaar kruisen: max. 50 km/uur
        • Waar een kans is op frontale aanrijding: max. 70 km/uur
        • Waar geen frontale en zijdelingse aanrijdingen mogelijk zijn: < 100 km/uur
      • Geloofwaardigheid
        • Versnellers o.a.:
          • Breed wegdek
          • Lange rechtstanden
          • Open omgeving
        • Vertragers o.a.:
          • Smalle rijstroken
          • Korte rechtstanden
          • Fysieke snelheidsremmers
          • Gesloten omgeving
    • 3. Herkenbaarheid: Voorkomen van fouten door
      • Herkenbare situaties: consistentie in wegontwerp
      • Voorspelbaar wegontwerp: continuďteit in wegontwerp
    • 4. Vergevingsgezindheid
      • Fysieke uitwerking:
        • (Semi-)verharde bermen
        • Obstakelvrije zone
        • Afscherming obstakels
        • Voetganger/fietservriendelijk autofront
      • Sociale uitwerking:
        • Ruimte laten voor elkaar
        • Anticiperend aan verkeer deelnemen
        • Rekening houden met minder bekwame verkeersdeelnemers
    • 5. Statusonderkenning
      • Competenties
        • Ervaring
        • Risicozoekend gedrag
      • Situationeel
        • Alcohol/drugs
        • Afleiding
        • Vermoeidheid
  4. Groot-Brittanië

  5. N.B.: De cijfers voor 2010 waren zeer gunstig voor het Verenigd Koninkrijk. Lees meer.

Laatst gewijzigd op 8 november 2015